Իմ ե­րա­զած գիր­քը լույս աշ­խարհ է բեր­ել մեր կո­րուս­յալ հայ­րե­նի­քի անց­յա­լը…

Spread the love

ևա­սար Ղա­րա­դա­ղը մեզ հա­մար ա­ռեղծ­վա­ծա­յին աշ­խարհ է, մի տե­սակ «­Թա­քուն աշ­խարհ», ո­րի անց­յա­լի է­ջե­րը խամ­րած ու մո­ռաց­ված են: Թ­վում էր՝ այդ երկ­րա­մա­սին վի­ճակ­ված չէր պատ­մութ­յուն դառ­նալ, այլ կմո­ռաց­վեր ու կմնար սփռված զա­նա­զան վա­վե­րագ­րերում, հու­շագ­րութ­յուն­նե­րում, կմո­ռաց­վեին մար­դիկ, ի­րա­դար­ձութ­յուն­ները, տե­ղա­նուն­ները: Այս երկ­րա­մա­սի անց­յա­լի պատ­մութ­յու­նը գրե­լը պա­հան­ջում է գի­տե­լիք­ներ, հա­մառ աշ­խա­տանք ու ան­սահ­ման նվիր­վա­ծութ­յուն: Արդ­յուն­քը կա. մեծ աշ­խա­տանք է կատարվել. գրվել է բա­վա­կան բարդ, ար­ժե­քա­վոր, ժա­մա­նա­կագ­րա­կան ա­ռու­մով ընդգր­կուն, ղա­րա­դաղ­ցի­նե­րի, ղա­րա­դաղ­յան ծա­գում ու­նե­ցող­նե­րի, սյու­նե­ցի­նե­րի հա­մար ցան­կա­լի գիրք… Իմ ե­րա­զած գիր­քը լույս աշ­խարհ է բեր­ել մեր կո­րուս­յալ հայ­րե­նի­քի անց­յա­լը, ո­րի հա­մար պի­տի գնա­հա­տել հե­ղի­նա­կին: Գիրքն արժ­ևո­րել է նաև ազ­գագ­րա­գետ Հ­րա­նուշ Խա­ռատ­յա­նը. «Ար­ժե­քա­վոր աշ­խա­տանք… Ա­վե­լի ար­ժե­քա­վոր է կոնկ­րետ տա­րած­քի անց­յա­լը ներ­կա­յին կա­պող դեպ­քե­րի և­ եր­ևույթ­նե­րի շղթան վե­րա­կանգ­նե­լու ի­մաս­տով: Կար­ծում եմ՝ ըն­թեր­ցո­ղը այս աշ­խա­տան­քով լավ կպատ­կե­րաց­նի հայ­րե­նազրկ­ումը: Կան նաև ա­ռան­ձին շատ ար­ժե­քա­վոր վե­րա­կանգ­նում­ներ, ինչ­պես, օ­րի­նակ, Ա­ղա­ղան գյու­ղի բնակ­չութ­յան ջար­դի ման­րա­մաս­նե­րը՝ իբրև Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նութ­յան թերևս ան­հայտ դրվագ, որն իր հեր­թին ըստ էութ­յան ներ­կա­յաց­նում է ոչ միայն կոնկ­րետ տա­րած­քի ի­րա­վի­ճա­կը, այև Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նութ­յա­ն աշ­խար­հագ­րութ­յու­նը»:

Կա­պա­նում յու­րա­հա­տուկ սեր ու ակ­նա­ծանք կա Ղա­րա­դա­ղի հան­դեպ, որ գա­լիս է մարդ­կանց ման­կութ­յան ու պա­տա­նե­կան շրջա­նից: Աչ­քի ա­ռաջ են Ղա­րա­դա­ղի լեռ­նե­րը, ո­րոնք խորհր­դա­վոր են դառ­նում և­ ի­րենց են ձգում, երբ լսում են տա­րեց­նե­րից զա­նա­զան պատ­մութ­յուն­ներ ու զրույց­ներ: Այդ­պես է հա­վա­նա­բար ծա­գու­մով Ղա­րա­դաղ­ցի տ.գ.թեկնածու Սեր­գեյ Ջ­հան­գիր­յա­նի դեպ­քում, ո­րի հայ­րե­նի Մո­ղես (­Մոգք) գյուղն ու լեռ­նաշ­խար­հը բա­ժա­նում է Ա­րաք­սը: Ղա­րա­դա­ղը այս­տե­ղից ա­փիդ մեջ է. մտո­րե­լու, ե­րա­զե­լու, տխրե­լու շատ բան կա: Հու­սով ենք՝ Ղա­րա­դաղ — Սևա­սա­րի մա­սին պատ­մող գրքով Սեր­գե­յը Ջհանգիրյանը սկիզբ է դնում երկ­րա­մա­սի պատ­մութ­յան խո­րութ­յամբ ու­սում­նա­սի­րութ­յանն ու ի­մաս­տա­վոր­մա­նը:

ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, պատմաբան, ազգագրագետ Գ. Սմբատյան

More From Author

Հնարավոր է՝ Ձեզ հետաքրքրի